Petrol salgın devrinin en hayli etkilenen varlıklarından bir tanesiydi. Birtakım dikkat cazibeli değişimler şöyle; Nisan 2020, yani pandeminin en şiddetli tesirleri oluşturduğu periyottan 2021’in birebir devrine kadar 850%’nin üzerinde yükseliş gerçekleşti. Nisan 2020’den Mart 2020 doruğuna kadar, yani Rusya’nın Ukrayna’ya saldırışına kadar ise 1900% üzere emtia piyasalarında epeyce rastlanmayan performanslar sağlandı.
Bu oranlar alışageldiğimiz başlıkların hayli haricindeki gelişmelerin etkisiydi. Salgının birinci iki dalgası ekonomiler üzerinde büyük tesirler oluşturdu-ki hala bunların artçı tesirleriyle savaşılıyor. Öte yandan Rusya’nın Ukrayna’ya ikinci sefer saldırması ve bu işgalin 2014’te Kırım’ın ilhak sürecine kıyasla daha yıkıcı geçmesi kelam konusu değişimler üzerinde tesirli oldu.
daha sonra kabaca 2022’nin ortalarından itibaren istikrar arayışına yönelen bir düzeltme hareketi gördük. Bu düşüş merkez bankalarının hali hazırda yükselen petrol fiyatlarının da körüklediği enflasyonla çaba için uyguladığı agresif para siyasetinin da tesirini yansıtıyordu.
İçinde bulunduğumuz periyoda gelecek olursa, Ocak ayının bahsetmiş olduğumiz devirlere nazaran çok sakin geçtiği söylenebilir. Altı ay devam eden düşüş, Çin talebinin artacağı beklentisiyle birlikte istikrar bulmaya çalıştı.
Petrol tarafında kısa vadede tesirli olan ve orta vadede tesirli olabilecek başlıklar şöyle;
Çin talep beklentisi
Çin’in salgına karşı katı metotlarla uyguladığı “sıfır vaka” siyaseti iktisada pek ziyan verirken, bu siyaset 2022 sonlarında kademeli biçimde gevşetilmeye başlandı.
“1 eklenecek”
Grafikteki mavi çizgi Çin İmalat PMI verisini temsil ediyor. Görülebileceği üzere 2022 sonlarında yaşanan ivme kaybı çabucak hemen toparlanmayı işaret edebilmiş değil. Lakin kelam mevzu verinin toplandığı süreç çabucak hemen sıfır hadise siyasetinden çıkış tesirlerinin hissedilebileceği aralığı göstermiyor. ötürüsıyla bu datanın önümüzdeki süreçte nasıl seyredeceği büyüme beklentileri açısından kıymetli olacak. Ülkede imalat aktivitesi 5 aydır aralıksız daralıyor.
Grafikte beyaz ile görülen çizgi Çin’in büyüme beklentilerini temsil ediyor. Burada görülen toparlanma ile birlikte petrol fiyatları Ocak ayında kayıplarını sınırladı. ötürüsıyla dünyanın en çok petrol tüketen ikinci ülkesinde iktisadının seyri fiyatlar için epeyce kritik, bilhassa de Ocak ayı boyunca fiyatı destekleyen başlığın bu olduğu düşünüldüğünde. Büyüme beklentilerinin karşılanamaması yalnızca petrol fiyatı için değil, Çin haricinde global iktisatta beklenen baskılanma beklentilerinin daha karamsar hale gelme ihtimali niçiniyle de değerli. Büyümenin hayal kırıklığı yaratması petrol fiyatında baskının artmasına yol açabilir.
Avrupa ve ABD’de resesyon riski
ABD ve Avrupa ekonomilerine ait beklentilerde son periyotta ayrışma kelam konusu olsa da, iki taraf için de resesyon riski sürüyor.
Avrupa tarafında doğalgaz ve besin meblağlarının daha stabil hale gelmesi akabinde imalat ve hizmet aktiviteleri hala kayıp yaşasa da, ivmenin azaldığı görülüyor. Bölge’de enflasyon gerilese de, çekirdek enflasyon tehlike işareti vermeye devam ediyor. ötürüsıyla Avrupa Merkez Bankası’nın faiz artırımlarına devam etme ihtimali de artış gösteriyor.
“2 eklenecek”
ABD’de dördüncü çeyrek büyümesi 2,9% ile piyasa beklentisinin üzerinde geldi. Lakin hala resesyon riski gündemde. Grafikte görüleceği üzere imalat ve hizmet aktivitesi bir müddetdir daralıyor. Fed’in faiz artırımlarının yavaşlaması ve yılın birinci çeyreğinde sona ermesi bekleniyor. Fakat faiz siyasetinin gecikmeli tesirlerinin ekonomik aktiviteyi ne kadar soğutacağı merak konusu. Bu yüzden petrol meblağları için de ülkenin enflasyon, pmi ve büyüme sayıları yakından takip edilmeli.
Her iki iktisat için de yalnızca resesyon değil, baskılanan büyüme oranları da petrol talebini negatif etkileyeceği için kıymetli olacak.
ABD dinamikleri
Bu kısımda ABD Güç Bilgi Dairesi’nin data setlerinden faydalanacağız.
“3 eklenecek”
ABD Güç Bilgi Dairesi’nin arzın iki yıl boyunca talep ölçüsünün üzerinde olacağı tarafında iddiası bulunuyor. Bu da doğal olarak fiyat beklentilerinin 2023 ve 2024 için daha aşağıda bulunmasına niye oluyor.
“4 eklenecek”
ABD’de üretim artış gösterirken, şimdiki üretim sayısı günlük 12,2 milyon varil olarak karşımıza çıkıyor. ABD Güç Bilgi Dairesi’nin kestirimleri bu yıl üretimin 300 bin varilin üzerinde artış yaşayabileceği istikametinde. ötürüsıyla yeni üretim sayıları kesinlikle takip edilmeli.
“5 eklenecek”
ABD’de Stratejik Petrol Rezervleri’nden (SPR) yapılan satışlar bu kalemin 1984’ten bu yana en düşük düzeylere ulaşmasında tesirli oldu. Biden idaresi, iki yıllık süreçte ABD akaryakıt meblağlarını baskılamak için SPR’den yaklaşık 250 milyon varillik satış gerçekleştirdi.
Ancak geride bıraktığımız haftalarda bu siyasetin sorgulanmaya başlandığı görüldü. Biden idaresinin planlanan satışları durdurma ihtimali artış gösterirken, SPR’de eksik kalan kısmın nasıl tamamlanacağı da merak konusu.
Ancak SPR ile ilgili haberlerin yorumlanmasında meçhullüğü azaltabilecek senaryolar bulunuyor. Şöyle ki;
– SPR’de eksik kısmın telafisi için yapılacak geri alımlar petrolü baskılamaz
– Biden idaresinin SPR’den satış ytesirinin elinden alınması yahut Biden’ın kendi isteğiyle bu siyasetten vazgeçmesi petrolü baskılamaz
– Şu an için daha agresif satışlar yapılması (ancak bir daha tıpkı ölçülerde satış yapacak kadar derinliğe sahip bir SPR yok) meblağları baskılayabilir.
Görüldüğü üzere şu an daha gerçekçi olan senaryoların fiyatı baskılama potansiyeli görünmüyor. ötürüsıyla SPR’ye ait haber akışlarına fazlaca büyük bir sürpriz olmadıkça bu bakış açısıyla yaklaşmak faydalı olabilir.
GCM Yatırım Kıdemli Analisti
Umut TUNCER
[email protected]tr
Yasal Uyarı
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy idare şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri içinde imzalanacak yatırım danışmanlığı mukavelesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların şahsi görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu niçinle, yalnızca burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım sonucu verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
GCM Yatırım
Bu oranlar alışageldiğimiz başlıkların hayli haricindeki gelişmelerin etkisiydi. Salgının birinci iki dalgası ekonomiler üzerinde büyük tesirler oluşturdu-ki hala bunların artçı tesirleriyle savaşılıyor. Öte yandan Rusya’nın Ukrayna’ya ikinci sefer saldırması ve bu işgalin 2014’te Kırım’ın ilhak sürecine kıyasla daha yıkıcı geçmesi kelam konusu değişimler üzerinde tesirli oldu.
daha sonra kabaca 2022’nin ortalarından itibaren istikrar arayışına yönelen bir düzeltme hareketi gördük. Bu düşüş merkez bankalarının hali hazırda yükselen petrol fiyatlarının da körüklediği enflasyonla çaba için uyguladığı agresif para siyasetinin da tesirini yansıtıyordu.
İçinde bulunduğumuz periyoda gelecek olursa, Ocak ayının bahsetmiş olduğumiz devirlere nazaran çok sakin geçtiği söylenebilir. Altı ay devam eden düşüş, Çin talebinin artacağı beklentisiyle birlikte istikrar bulmaya çalıştı.
Petrol tarafında kısa vadede tesirli olan ve orta vadede tesirli olabilecek başlıklar şöyle;
Çin talep beklentisi
Çin’in salgına karşı katı metotlarla uyguladığı “sıfır vaka” siyaseti iktisada pek ziyan verirken, bu siyaset 2022 sonlarında kademeli biçimde gevşetilmeye başlandı.
“1 eklenecek”
Grafikteki mavi çizgi Çin İmalat PMI verisini temsil ediyor. Görülebileceği üzere 2022 sonlarında yaşanan ivme kaybı çabucak hemen toparlanmayı işaret edebilmiş değil. Lakin kelam mevzu verinin toplandığı süreç çabucak hemen sıfır hadise siyasetinden çıkış tesirlerinin hissedilebileceği aralığı göstermiyor. ötürüsıyla bu datanın önümüzdeki süreçte nasıl seyredeceği büyüme beklentileri açısından kıymetli olacak. Ülkede imalat aktivitesi 5 aydır aralıksız daralıyor.
Grafikte beyaz ile görülen çizgi Çin’in büyüme beklentilerini temsil ediyor. Burada görülen toparlanma ile birlikte petrol fiyatları Ocak ayında kayıplarını sınırladı. ötürüsıyla dünyanın en çok petrol tüketen ikinci ülkesinde iktisadının seyri fiyatlar için epeyce kritik, bilhassa de Ocak ayı boyunca fiyatı destekleyen başlığın bu olduğu düşünüldüğünde. Büyüme beklentilerinin karşılanamaması yalnızca petrol fiyatı için değil, Çin haricinde global iktisatta beklenen baskılanma beklentilerinin daha karamsar hale gelme ihtimali niçiniyle de değerli. Büyümenin hayal kırıklığı yaratması petrol fiyatında baskının artmasına yol açabilir.
Avrupa ve ABD’de resesyon riski
ABD ve Avrupa ekonomilerine ait beklentilerde son periyotta ayrışma kelam konusu olsa da, iki taraf için de resesyon riski sürüyor.
Avrupa tarafında doğalgaz ve besin meblağlarının daha stabil hale gelmesi akabinde imalat ve hizmet aktiviteleri hala kayıp yaşasa da, ivmenin azaldığı görülüyor. Bölge’de enflasyon gerilese de, çekirdek enflasyon tehlike işareti vermeye devam ediyor. ötürüsıyla Avrupa Merkez Bankası’nın faiz artırımlarına devam etme ihtimali de artış gösteriyor.
“2 eklenecek”
ABD’de dördüncü çeyrek büyümesi 2,9% ile piyasa beklentisinin üzerinde geldi. Lakin hala resesyon riski gündemde. Grafikte görüleceği üzere imalat ve hizmet aktivitesi bir müddetdir daralıyor. Fed’in faiz artırımlarının yavaşlaması ve yılın birinci çeyreğinde sona ermesi bekleniyor. Fakat faiz siyasetinin gecikmeli tesirlerinin ekonomik aktiviteyi ne kadar soğutacağı merak konusu. Bu yüzden petrol meblağları için de ülkenin enflasyon, pmi ve büyüme sayıları yakından takip edilmeli.
Her iki iktisat için de yalnızca resesyon değil, baskılanan büyüme oranları da petrol talebini negatif etkileyeceği için kıymetli olacak.
ABD dinamikleri
Bu kısımda ABD Güç Bilgi Dairesi’nin data setlerinden faydalanacağız.
“3 eklenecek”
ABD Güç Bilgi Dairesi’nin arzın iki yıl boyunca talep ölçüsünün üzerinde olacağı tarafında iddiası bulunuyor. Bu da doğal olarak fiyat beklentilerinin 2023 ve 2024 için daha aşağıda bulunmasına niye oluyor.
“4 eklenecek”
ABD’de üretim artış gösterirken, şimdiki üretim sayısı günlük 12,2 milyon varil olarak karşımıza çıkıyor. ABD Güç Bilgi Dairesi’nin kestirimleri bu yıl üretimin 300 bin varilin üzerinde artış yaşayabileceği istikametinde. ötürüsıyla yeni üretim sayıları kesinlikle takip edilmeli.
“5 eklenecek”
ABD’de Stratejik Petrol Rezervleri’nden (SPR) yapılan satışlar bu kalemin 1984’ten bu yana en düşük düzeylere ulaşmasında tesirli oldu. Biden idaresi, iki yıllık süreçte ABD akaryakıt meblağlarını baskılamak için SPR’den yaklaşık 250 milyon varillik satış gerçekleştirdi.
Ancak geride bıraktığımız haftalarda bu siyasetin sorgulanmaya başlandığı görüldü. Biden idaresinin planlanan satışları durdurma ihtimali artış gösterirken, SPR’de eksik kalan kısmın nasıl tamamlanacağı da merak konusu.
Ancak SPR ile ilgili haberlerin yorumlanmasında meçhullüğü azaltabilecek senaryolar bulunuyor. Şöyle ki;
– SPR’de eksik kısmın telafisi için yapılacak geri alımlar petrolü baskılamaz
– Biden idaresinin SPR’den satış ytesirinin elinden alınması yahut Biden’ın kendi isteğiyle bu siyasetten vazgeçmesi petrolü baskılamaz
– Şu an için daha agresif satışlar yapılması (ancak bir daha tıpkı ölçülerde satış yapacak kadar derinliğe sahip bir SPR yok) meblağları baskılayabilir.
Görüldüğü üzere şu an daha gerçekçi olan senaryoların fiyatı baskılama potansiyeli görünmüyor. ötürüsıyla SPR’ye ait haber akışlarına fazlaca büyük bir sürpriz olmadıkça bu bakış açısıyla yaklaşmak faydalı olabilir.
GCM Yatırım Kıdemli Analisti
Umut TUNCER
[email protected]tr
Yasal Uyarı
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy idare şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri içinde imzalanacak yatırım danışmanlığı mukavelesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların şahsi görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu niçinle, yalnızca burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım sonucu verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
GCM Yatırım